Lên đỉnh Fansipan ngắm... mây mù

• Mai Lĩnh

Fansipan (Phan Xi Păng) là ngọn núi cao nhất Việt Nam (3.143 m), cũng là cao nhất trong ba nước Đông Dương - từng được mệnh danh là "Nóc nhà Đông Dương" - thuộc dãy núi Hoàng Liên Sơn, cách thị trấn Sa Pa khoảng 9 km về phía tây nam, nằm giáp hai tỉnh Lào Cai và Lai Châu. Theo tiếng địa phương, núi tên là "Hủa Xi Pan" và có nghĩa là phiến đá khổng lồ chênh vênh. Với nhiều người, leo lên "mái nhà Đông Dương" từng là một ước mong khám phá, trải nghiệm tuyệt vời nhưng không dễ thực hiện.

Khám phá và chinh phục

Trước kia, hành trình leo núi từ Sapa lên đỉnh Fansipan và quay trở về thường phải mất 3 ngày đối với người có sức khỏe thật tốt và chuyến đi được sắp đặt lộ trình, thời gian hợp lý, chuẩn bị kỹ với sự giúp đỡ của người dân tộc bản địa. Đoàn xuất phát từ Sapa, đi xe đến trạm Kiểm Lâm trên đỉnh đèo Trạm Tôn ở độ cao 1.940m (tức là đèo Ô Quy Hồ) rồi bắt đầu lộ trình... đi bộ, leo núi chinh phục đoạn đường có độ cao chênh lệch 1.103m khá dài đi xuyên rừng.

Cây đỗ quyên

Hoa đỗ quyên

Đối với những người lần đầu chuẩn bị những chuyến leo núi thế này, sẽ có quá nhiều thứ họ cảm thấy cần mang theo (lều trại, đồ chống lạnh, áo mưa, thực phẩm, thuốc men và vật dụng lặt vặt...) nhưng càng đem nhiều, đôi vai và đôi chân càng khổ nên thường cần thuê người mang vác. Mỗi đoàn phải có ít nhất 2 người dẫn đường dày dạn kinh nghiệm nếu không muốn bị lạc trong đường rừng.

Từ trạm Kiểm Lâm du khách phải leo lên trạm dừng chân thứ hai ở độ cao khoảng 2.800m, hạ trại nghỉ ngơi, nấu ăn và qua đêm. Hôm sau, đoàn tiếp tục leo lên tới đỉnh Fansipan (3.143m) vào buổi trưa. Phải tính thời gian để quay về đến trại trước khi trời tối. Sang ngày thứ ba, xuống Trạm Tôn để về lại Sapa.

Leo lên núi rất mệt, nhưng xuống núi cũng không dễ dàng hơn, chỉ một chút lơ là, chủ quan cũng có thể gặp tai nạn. Nhưng những hành trình gian khổ thế này mới đem lại những trải nghiệm hòa mình vào thiên nhiên hùng vỹ, trở thành những giây phút đáng nhớ trong ký ức tuổi thanh xuân. Cái thú vị của chuyến đi không chỉ là có được cảm giác chinh phục "nóc nhà Đông Đương" mà còn khám phá bao điều mới lạ, hào hứng với những giây phút sống giữa núi rừng Tây Bắc vừa thân quen vừa mới lạ. Du khách được người dân bản địa hướng dẫn hái măng rừng, tìm củi về tự mình nhóm bếp lửa nấu ăn hai bữa tối và được nghe những câu chuyện đường rừng hấp dẫn trong hai đêm trong rừng mưa rả rích, lạnh lẽo.

Thời điểm leo núi thích hợp là từ tháng 9 năm trước đến tháng 3 năm sau. Đường lên Fansipan đẹp nhất là khoảng cuối tháng 2, khi các loài hoa rừng bắt đầu nở rộ.

Ngồi cáp treo... "chinh phục" độ cao

Từ cabin cáp treo nhìn xuống thung lũng Mường Hoa

Đoạn bậc cấp hơn hai chục bậc đi bộ lên đỉnh

Tháp chuông cao vút

Từ đầu năm 2016, việc lên đỉnh Fansipan trở nên quá dễ dàng sau khi tuyến cáp treo hiện đại (*) được khai trương hoạt động. Tuyến cáp treo Fansipan Sapa đã giúp du khách rút ngắn thời gian lên đỉnh và xuống núi chỉ còn... 15 phút cho mỗi lượt lên và xuống, cáp treo Fansipan Sapa đã khiến "ước mơ chụp ảnh lưu niệm trên đỉnh Fansipan" cho tất cả mọi người ở mọi lứa tuổi trở nên rất dễ dàng (nếu có tiền mua vé), chỉ khó khăn với những người có bệnh về tim mạch.

Với tuyến cáp treo này, hầu như ai cũng có cơ hội lên đỉnh Fansipan. Nhưng mọi trải nghiệm thú vị mang tính khám phá núi rừng Tây Bắc hoàn toàn không còn, cảm giác chinh phục "nóc nhà Đông Dương" càng không có. Mùa hè, lên đỉnh Fansipan chẳng khác ở Sài Gòn lên Langbian, Nha Trang lên Hòn Bà, Đà Nẵng lên Bà Nà hay đỉnh đèo Hải Vân ngắm mây... Tuyệt nhiên không có chút cảm giác sống hòa mình với thiên nhiên Tây Bắc.

Hôm 22/6, thung lũng Mường Hoa và thị trấn Sapa trời nắng đẹp, ngồi trên cabin cáp treo nhìn xuống cảnh rất đẹp nhưng chụp ảnh qua kính cabin không rõ, lại vướng dây cáp; càng lên cao gió càng mạnh, người yếu bóng vía cũng thấy hồi hộp. Từ trạm trên bước ra để tới ga tàu kéo, mây mù và hơi nước ẩm và lạnh, nhiều người phải mặc áo mưa.

Ở hai trạm đầu và cuối cáp treo, không hiểu vì sao đều có chùa (thờ Phật)
 và đền (thờ thần thánh). 

Hiện nay, sau khi đi cáp treo lên đến trạm trên núi, du khách muốn "chinh phục" đoạn còn lại chừng vài trăm bậc cấp xây đá thì đi bộ, người yếu chân có thể đi tàu kéo lên tiếp lên ga trên, nơi chỉ còn phải leo hơn hai chục bậc tam cấp là đến... đỉnh núi. Tha hồ chụp ảnh và tự huyễn hoặc mình với cảm giác đang đứng trên "nóc nhà Đông Dương" dù nhìn quanh chẳng thấy gì, chỉ trắng xóa một màu mây!

Khacha chờ tàu kéo len đỉnh núi

Tàu kéo chỉ có 1 toa xe

Giá vé đi cáp cho một người lớn (600.000đ.), vé đi tàu kéo (100.000đ.); trẻ em được giảm giá. Giá cả dịch vụ ăn uống khá cao nhưng không đắt so với mặt bằng giá dưới đất. Trong khu bán hàng lưu niệm và nhà hàng, mạng Wi-Fi miễn phí phủ sóng rất mạnh và có một điều có thể làm du khách khó tính mấy cũng hài lòng là thái độ giao tiếp, phục vụ của nhân viên từ trạm mặt đất ở Sapa lên đỉnh núi rất thân thiện, hòa nhã và nhiệt tình.

Hai câu hỏi cho "người quản lý" đỉnh Fansipan

Tam quan bằng đá và bê tông được chạm chữ Tàu rất lớn bên trên và mấy câu đối dọc cây cột chữ Việt viết theo lối chữ thảo của Tàu.

Cột cờ hoành tráng đứng uy nghi trên đỉnh
núi cao nhưng không có cờ.

Trên đỉnh Fansipan hiện nay có một cái cổng mới xây dựng (có lẽ ý muốn tượng trưng "Cổng Trời"), quanh năm mây phủ, ở ba vị trí chính trên cổng có chạm chữ Hán (phần lớn dân Việt hiện nay không dùng thứ chữ đó). Liệu có thể ai đó "phiên dịch" cho du khách nước ngoài rằng "đỉnh Fansipan thuộc lãnh thổ Trung Quốc" thì sao? Ở Nha Trang, đã có chuyện hướng dẫn viên du lịch người Trung Quốc đã nói với du khách của họ là "Tháp Bà Por Na Gar" (Thiên Y A Na) vốn xưa kia là thuộc Trung Quốc.

Cũng trên đỉnh núi, có cột cờ khá cao mới xây gần đây, trưa ngày 22/6/2017 chúng tôi thấy đỉnh cột không có cờ. Hỏi một nhân viên ở ga tàu kéo, anh ta giải thích: "Do thời tiết hôm nay treo cờ lên sẽ bị ướt và rũ xuống chứ không bay phất phới được nên không kéo cờ". Với khí hậu tự nhiên trên đỉnh Fansipan, nói như vậy thì mỗi năm có bao nhiêu ngày lá cờ VN phất phới trên đỉnh núi Fansipan?

Hỏi vậy thôi, thực tình tôi cũng không biết đỉnh núi Fansipan hiện nay do ai nắm quyền quản lý hành chính, lãnh thổ nữa. Có lẽ cái sự hoang mang, "không biết" của tôi là do lỗi của tôi không đọc được chữ Tàu chăng???
________________________________________________________________________________

(*) Ngày 02-02-2016, UBND tỉnh Lào Cai và Tập đoàn Sun Group đã khánh thành tuyến cáp treo ba dây, và được đại diện tổ chức Guinness World Record trao bằng chứng nhận 2 kỷ lục Guinness cho cáp treo Fansipan Sapa: Cáp treo ba dây dài nhất thế giới (6.325m) và có độ chênh giữa ga đi và ga đến lớn nhất thế giới (1.410m). Công suất vận chuyển 2.000 lượt khách mỗi giờ.

Thất vọng Sapa

• Mai Lĩnh

Lên đến thị trấn lúc 22g10, trời vẫn mưa, chúng tôi đành tìm một khách sạn nghỉ tạm. Thị trấn nhỏ này thay đổi quá nhiều so với 7 năm trước. Sự thay đổi là điều hiển nhiên, chỉ tiếc là nó trở nên xô bồ dị hợm và có những dấu hiệu cho thấy nó sẽ tự đánh mất những giá trị "trời cho" của một "sản phẩm du lịch" độc đáo vùng Tây Bắc.

Hồ cảnh quan giữa thị trấn Sapa được trang trí đèn màu lòe loẹt, diêm dúa.

Phát triển kiểu "Mì ăn liền"

Vài chục cây số đường đèo từ Lào Cai lên đây, chạy xe ban đêm lại thấy dễ chịu hơn khi vào thị trấn, đường phố đầy ổ gà, công trường xây dựng ngổn ngang. Hình ảnh Sapa về đêm lòe loẹt một cách thảm hại khiến tôi liên tưởng đến những cô gái già phải tô trét thật nhiều son phấn để mong mình "nổi bật" trong đêm mưa cao nguyên. Có thể nói, cách phát triển đô thị ở đây đã đánh mất hình ảnh của một Sapa "quý phái và huyền ảo" từng được khơi gợi từ những kiến trúc mang dáng dấp một khu nghỉ dưỡng sang trọng phần nào được ghi lại trong các tác phẩm của nhà nhiếp ảnh lão thành Võ An Ninh cách đây vài chục năm.

Sapa bây giờ có nhiều nhà cao tầng, nhiều cơ ngơi kinh doanh du lịch chen chúc, xô bồ của người miền xuôi... lên đầu tư, không chỉ đánh thức tiềm năng của cô "sơn nữ Tây Bắc" mà đang biến "nàng" thành "cô gái thị thành" với đủ các ngón nghề để "mở ví tiền" của khách du lịch. Ngôi nhà thờ đá từng được coi là hình ảnh mang tính biểu tượng kiến trúc và điểm nhấn cho phong cảnh Sapa đã chìm hẳn trong cái đô thị lô nhô, chen chúc những khối bê tông nhiều kiểu dáng.

Một thời, các hãng lữ hành còn "bịa" ra "Chợ tình Sapa" vốn không hề có trong sinh hoạt truyền thống của người dân bản địa để đánh lừa du khách. Đó là một món "hàng giả", một kiểu ăn theo, đánh lận hình ảnh "chợ tình Khâu Vai" ở huyện Mèo Vạc (Hà Giang), vốn có từ xa xưa, chỉ diễn ra một lần hàng năm. (*)

Hình ảnh chụp ngày 15-11-2010.

Du khách nước ngoài hào hứng quan sát cảnh sinh hoạt,
học tập của thầy trò trường tiểu học Thị trấn Sapa.

Chúng tôi thật sự thấy hụt hẫng khi nhận ra ngôi trường tiểu học nằm giữa trung tâm thị trấn Sapa đã bị "đánh bật" đi đâu đó, nhường chỗ cho các cơ sở kinh doanh "đẻ" ngay ra tiền. Sao người ta không hiểu rằng chính ngôi trường đó cũng là "một sản phẩm du lịch". Du khách đến Sapa để tìm hiểu và trải nghiệm cuộc sống của người dân bản địa chứ không phải để hưởng các dịch vụ, các món "ăn chơi" của người Kinh (điều mà họ có thể có ở Hà Nội và nhiều nơi khác).

Khác hẳn 7 năm trước, người Mông, người Dao, người Giáy... còn có được chút ít "mặt bằng" ngoài trời để bày hàng bán. Hàng của họ là những sản phẩm thủ công, trang phục truyền thống hoặc những món lưu niệm mang đậm sắc thái văn hóa bản địa. Nay toàn bộ diện tích kinh doanh trong trung tâm thị trấn nằm trong tay người vùng xuôi. Người dân tộc bản địa chỉ còn cách đeo bám du khách để bán những món hàng nho nhỏ, những chiếc túi vải thổ cẩm bé tí mà họ có thể mang theo trên mình. Đất ở Sapa ngày nay đúng nghĩa "tấc đất tấc vàng" rồi, trường học còn bị đánh bật thì chợ trời của bà con người dân tộc làm sao có chỗ?!

Những phụ nữ dân tộc bản địa và sinh hoạt mua bán của họ mới là điều
du khách nước ngoài quan tâm .

Hình ảnh chụp ngày 15-11-2010

Vừa gia công vừa bán hàng

Đây là một ghi nhận khiến chúng tôi thất vọng về sự thay đổi có thể coi là bộc lộ quan điểm xây dựng tương lai đô thị này của những quan chức địa phương. Sao họ không nghĩ đến một "thị trấn của người Sapa, phát triển theo phong cách của người Sapa và phục vụ du khách để nâng cao mức sống cho người bản địa" sẽ mãi mãi hấp dẫn du khách bốn phương tìm tới. Nếu đi theo hướng đầu tư hiện nay, Sapa sẽ chẳng hơn gì nhiều vùng đất khác. Trước đây, hình ảnh ruộng bậc thang của Sapa đã "hớp hồn" nhiều nhà nhiếp ảnh, nhưng ngày nay, ruộng bậc thang ở nhiều vùng khác hấp dẫn hơn nhiều, nhất là ở Hoàng Su Phì (Hà Giang), Mù Cang Chải (Yên Bái)....

Người dân tộc bản địa đã bị đẩy ra khỏi sự phát triển chung của Sapa.

Đồng tiền lên ngôi - mạnh ai nấy sống

Đã vậy, địa phương còn để cho diễn ra những chiêu cạnh tranh của người miền xuôi lên đây kinh doanh lấn át người bản địa (sẽ nói rõ hơn trong bài viết về kinh doanh homestay). Một trong những hành động không đẹp đối với du khách là "chận cửa thu tiền" ở nhiều nơi do Phòng Văn Hóa Thông Tin huyện Sapa thực hiện. Khắp vùng đông và tây bắc chỉ có chuyện này ở Sapa. Đường đi vào các bản rất xấu, nhà cửa của dân do dân làm, ruộng cũng của dân, núi non là cảnh thiên nhiên... Khách vào bản, nếu vào quán ăn uống thì trả tiền cho chủ quán, mua hàng thì trả tiền cho người bán... Phòng Văn Hóa Thông Tin huyện Sapa không đầu tư, không phục vụ gì cho du khách, sao được phép chận đường vào bản, buộc du khách phải mua vé mới được vào bản ngắm cảnh và thăm làng???

Chưa hết, cả tư nhân cũng lập phòng bán vé và các bãi đậu xe, ngăn cản khách du lịch đi qua (chỉ khi gặp khách "cứng cựa", họ mới để cho đi qua). Hỏi thì họ bảo vé đó là vào xem biểu diễn ca múa và hướng dẫn viên thuyết minh. Sao họ được quyền chặn đường bắt khách mua vé khi khách không cần đến dịch vụ của họ?

Trạm bán vé của chính quyền ở cổng vào
 bản Tả Phìn. Ảnh chụp ngày 22-6-2017

Trạm bán vé của tư nhân ở lối rẽ vào bản Cát Cát.
Ảnh chụp ngày 21-6-2017

Trạm bán vé của tư nhân ở đầu đường vào bản Cát cát.
Ảnh chụp ngày 21-6-2017

Nhiều tấm bảng nơi công cộng nhắc nhở du khách "Không cho trẻ em tiền". Tôi hiểu thiện ý của nhà chức trách địa phương muốn "bảo vệ" du khách tránh phiền toái với những đứa trẻ đeo bám bán hàng (cũng có khi xin tiền) nhưng thật sự bất bình với thái độ của người ra lệnh viết và treo những tấm bảng đó. Nó cho thấy họ vô trách nhiệm với trẻ em trong khu vực mình quản lý. Thậm chí, khi hỏi chuyện, có người ở địa phương còn cho rằng chuyện "trẻ xin tiền" là do lỗi của du khách... "làm hư" bọn trẻ!

Bé Lù Thị Chư và mẹ là chị Sùng Thị Ly

Vậy tại sao, chúng tôi đi chụp ảnh nhiều nơi ở Bắc Kạn, Hà Giang, Yên Bái, Lai Châu... trẻ em những nơi đó không xin tiền, xin kẹo bánh mà chúng rất hồn nhiên, vui vẻ để chúng tôi chụp ảnh? Trẻ em những nơi đó cũng nghèo khổ chứ không phải khá giả gì hơn những đứa trẻ ở Sapa. Đêm thứ hai ở Sapa, chúng tôi vào nghỉ lại tại nhà ông Lù A Chúng, bản Cát Cát, sáng hôm sau thức dậy, cả nhà ngồi bên bếp lửa uống trà trò chuyện, ăn bánh gạo (loại bánh như bích quy đem ăn vặt dọc đường). Tôi phải nhờ chị chủ nhà hai lần nhắc, đứa con gái anh ấy mới cầm bánh ăn với chúng tôi (có vẻ rất thích thú). Ngay ở Sapa, không phải đứa trẻ nào cũng bám theo du khách để bán hàng hay xin tiền. Đối với số trẻ không may phải lao động sớm đó, chính quyền (và các tổ chức hội đoàn) địa phương nên giúp đỡ chúng chứ không nên tạo ra những rào chắn vô cảm như vậy. Xin đừng coi bọn trẻ đó như "đối tượng" gây phiền phức cho xã hội mà lẽ ra xã hội phải có trách nhiệm với trẻ em như các câu khẩu hiệu mà quý vị quan chức ngành văn hóa, đoàn Thanh Niên, hội Phụ Nữ chắc luôn thuộc lòng.

Vào thăm bản Tả Van, một đoạn đường cụt. Muốn quay đầu xe thì thấy ngay tấm bảng giá. Thực tình, chúng tôi có cảm giác như mình đang ở một vùng lãnh thổ xa lạ nào đó do "sơn lâm thảo khấu" cai quản hơn là đang tham quan vùng Tây Bắc nước mình.

Thay lời kết

Trên đây là vài cảm nhận khi chúng tôi trở lại Sapa vào tháng 6/2017. Bây giờ xin đưa ra một hình ảnh chụp từ trước cửa nhà thờ đá (vị trí khá cao giữa trung tâm thị trấn), cho thấy một cao ốc lớn đang xây dựng.

Hiện nay, ngôi nhà thờ đá đã bị "chìm" giữa "rừng" bê tông; Phải chăng có thể dự báo là không bao lâu nữa, đứng giữa trung tâm Sapa du khách sẽ không nhìn thấy... núi!
Và du khách đến Sapa chỉ thấy "MỘT GÓC HÀ NỘI" hay đô thị nào đó ở Việt Nam với kiến trúc lai tạp, hoàn toàn không mang sắc màu văn hóa Tây Bắc Việt Nam.

Rời Sapa để sang Lai Châu, chúng tôi thấy nhẹ người và thầm nhủ: "Giã biệt Sapa và sẽ không trở lại"!

________________________________________________________________________

(*) Chợ tình Khau Vai (còn gọi là chợ Phong Lưu) có từ gần 100 năm nay (Có người nói là từ năm 1919). Chợ nằm ở xã Khau Vai, huyện Mèo Vạc, Hà Giang. Chợ tình chỉ họp mỗi năm một lần vào ngày 27 tháng Ba âm lịch.

Chụp ảnh phụ nữ H'Mong ở thị trấn Sapa

• Mai Lĩnh

Khoảng 2012 trở về trước, du khách có thể dễ dàng chụp ảnh những phụ nữ người dân tộc từ các bản chung quanh vào bán hàng rong (chủ yếu là hàng thổ cẩm) trong thị trấn hoặc ở vùng ven Sapa một cách dễ dàng, thân thiện. Chỉ một số ít đòi trả tiền mới cho chụp và một số thì quay đi khi thấy có người đưa máy lên ngắm. Những lúc ấy, cách hay nhất là mua hàng của họ rồi thì tha hồ bấm máy, kể cả gọi họ đứng vào chụp chung làm kỷ niệm.

Ngày nay, vì việc chụp ảnh quang cảnh mua bán, sinh hoạt tự nhiên của họ ngày càng trở nên khó khăn hơn (không phải vì tốn tiền) mà khó thể có những bức nhr đẹp tự nhiên. Mặt khác, số người bán hàng rong ngày càng đông đảo, đường phố thị trấn trở nên chật hẹp hơn. Các khu bán hàng thổ cẩm, hàng lưu niệm của người dân tộc bày ra dọc lề đường hay ở những khoảng đất trống trong thị trấn kiểu như chợ trời hầu như không còn. Thay vào đó là rất nhiều khu phố buôn bán sầm uất của người vùng xuôi lên mở ra ồ ạt khiến những phụ nữ dân tộc chỉ có cách duy nhất là đeo bám du khách khắp hang cùng ngõ hẻm để bán hàng.

Sáng ngày 21/62017, chạy một vòng quanh thị trấn, bầu trời âm u, mưa nhẹ trông phố xá buồn hiu nên tôi chọn quán cà phê, điểm tâm đầu dốc đường Violet để ngồi "mai phục". Thoạt đầu vị trí này có vẻ phù hợp (có tầng gác, nằm trên trục đường du khách đi bộ nhưng không quá đông đảo), nhưng lên gác ngồi nhìn xuống lại vướng... dây điện!

Nhiều cơ sở kinh doanh của người vùng xuôi
lên đây cạnh tranh áp đảo nguồn lợi từ dịch vụ
du lịch đối với người bản địa.

Phía Fansipan mù mịt

Tôi phải bỏ gần hai tiếng đồng hồ ngồi đó, hết chờ nắng để chụp ra phía thung lũng, bản Cát Cát, hướng về núi Fansipan và quay vào trong theo dõi một người phụ nữ H'Mong trẻ, địu con ngồi bên kia đường chăm chú thêu mảnh hoa văn. Chị ta phát hiện ra người đang "rình" chụp hình nên ngồi khuất sau gốc cây, thỉnh thoảng lại liếc lên nhìn sang phía tôi vẻ cảnh giác.

Khá lâu sau, có mấy người phụ nữ khác tấp vào nghỉ chân ở đó. Họ nói ào ào và không biết có người chụp hình nên cười nói rất tự nhiên, thoải mái khoảng nửa tiếng rồi lại đi bán hàng. Trong thời gian đó, người phụ nữ trẻ địu đứa bé sau lưng dường như quên mất người "rình" chụp hình. Nguồn sáng không đẹp, bối cảnh lại không phù hợp... thực lòng không hứng thú lắm nhưng "Đã đến đây thì cũng phải có ảnh đem về chứ!", nghĩ vậy nên tôi cũng bấm lia lịa ít tấm rồi vào bản Tả Van.

Ở Tả Van, hầu như tôi chỉ chụp lén mấy đứa bé bám đuôi khách du lịch từ xa. Gặp hai người phụ nữ đang đi bán hàng từ xa, tôi đưa máy chụp và bị ra dấu từ chối ngay!

Khi quay về, gặp một bà già ngồi thêu. Thấy hay hay nên bấm đại một tấm. Bà ta quay lại nhìn tôi khoát tay, vẻ không đồng ý. Tôi tiến lại gần, đưa cho bà ấy 10.000đ. Bà già ra giá bằng ngón tay, ý là 10.000đ một kiểu. Thấy bà cười nhe răng sún cũng hay tôi bấm tiếp. Xong bà ta đòi 60.000đ vì nghe tôi bấm máy 6 lần!!!