- Mai Lĩnh
Ba Bể là một hồ nước ngọt ở tỉnh Bắc Kạn, thuộc vùng Đông Bắc Việt Nam. Hồ nằm trong Vườn quốc gia Ba Bể (rộng hơn 76 km2), nơi được công nhận là khu du lịch quốc gia Việt Nam. Hồ được hình thành từ cách đây hơn 200 triệu năm. Cuộc kiến tạo lục địa Đông Nam Á cuối kỷ Camri, đã tạo nên một hồ nước tự nhiên mênh mông giữa lưng chừng vùng núi đá chập chùng (ở độ cao khoảng 145m so với mặt nước biển).
Hồ có diện tích mặt nước hơn 650 ha, chiều dài gần 8 km, có thắt nút ở giữa. Hồ được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi có nhiều hang động và những suối ngầm. Độ sâu trung bình 20-25 m, lúc cạn nhất còn 5–10 m.
Ba nhánh của hồ thông nhau được gọi tên là Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng (xem thêm tại http://dulich.backan.gov.vn/Pages/tin-tuc-su-kien-408/LE1BB8Bch20sE1BBAD-f3bfe3dbaaf2cead.aspx).
Có hai đảo nhỏ nổi lên giữa hồ là đảo An Mã (đảo giống như con ngựa đóng cương đang lội nước) và đảo Bà Góa. Từ ngày mồng 9 đến 11 tháng Giêng hàng năm, bên bờ hồ Ba Bể có hội "Lồng tồng" (lễ xuống đồng) của người dân tộc sống trong vùng.
Mời đọc sự tích Hồ Ba Bể tại https://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%93_Ba_B%E1%BB%83.
Hồ Ba Bể có cảnh quan địa chất độc đáo, giá trị nổi bật về địa chất địa mạo và giá trị to lớn về đa dạng sinh học. Đây là hồ nước ngọt thiên nhiên lớn nhất Việt Nam.
Năm 1995, Hồ Ba Bể đã được Hội nghị Hồ nước ngọt thế giới, tổ chức tại Mỹ, công nhận là một trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt của thế giới cần được bảo vệ. Cuối năm 2004, Vườn quốc gia Ba Bể được công nhận là Vườn di sản ASEAN.
Năm 2012, hồ Ba Bể được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt của Việt Nam.
Với thảm thực vật và động vật hoang dã phong phú, môi sinh hồ Ba Bể nay bị đe dọa nặng vì việc khai thác khoáng sản, nhất là mỏ sắt ở lưu vực hồ. Mặc dù Vườn Quốc gia Ba Bể đã được thành lập và bảo vệ. Một số nhà khoa học đã báo động rằng hồ đang "chết" dần.
Đang là mùa hè, nhưng khoảng giữa tháng 6 dương lịch, gần như toàn miền Bắc có mưa. Đi lên càng cao, mưa nắng thất thường trong ngày, dọc đường từ Hà Nội lên Bắc Kạn, những đoạn dốc không cao lắm nhưng mây mù phủ đỉnh đồi, mưa nhỏ mà dai khiến cho dân chụp ảnh phải lo trong bụng. Xuống máy bay là lên xe đi luôn lúc 9g10, ghé ăn trưa dọc đường, khoảng 14g00 chạy vào cổng Vườn quốc gia Ba Bể (phải mua vé). Trời vẫn âm u, mãi đến 16g00 nắng lóe lên, vội thuê thuyền chạy một vòng trong khoảng gần một giờ. Thời gian ít quá nên hình ảnh cũng chẳng được là bao, bà con xem đỡ vậy.
